به نقل از «ایسنا»

یک ظرفیت بی‌بدیل با چند مانع بی‌دلیل

تاریخ انتشار: ۱۴ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۸۳۶۹۸

ایسنا/خراسان رضوی پس از آنکه راه آهن خواف-هرات در ۲۰ تیرماه سال جاری مجددا مورد بهره‌برداری قرار گرفت، افزایش صادرات به افغانستان و تسهیل ترانزیت کالا از طریق این خط آهن از پرتکرارترین عبارت‌هایی بود که نسبت به این رویداد به کار رفته بود. با وجود اینکه اعلام شده این خط ریلی برای تجارت ایران و افغانستان راهبردی است و سالانه ظرفیت جابه‌جایی ۶ میلیون تن کالا را دارد و حتی در صورت توسعه می‌تواند ایران را به چین متصل کند، وجود موانع و چالش‌هایی در صادرات ریلی، این ابراز امیدواری‌ها را با اما و اگرهای زیادی مواجه کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

برای خراسان رضوی به عنوان استانی که ۸۰ درصد صادرات ریلی کشور را به دوش می‌کشد، صورت مساله مشکلات در حوزه صادرات ریلی با پس زمینه دائمی کمبود واگن سال‌هاست که ثابت مانده و نه تنها مشکلی رفع نشده بلکه خلاء‌هایی که در حوزه اجرای قانون هم وجود داشته مدت‌هاست حرکت صادرکنندگان را در مسیر تجارت با کندی مواجه کرده است.

کلیدهایی هم که تاکنون در قفل‌های صادرات ریلی خراسان رضوی انداخته شده با محوریت همین واگن‌ها بوده است، از واگذاری آن‌ها به بخش خصوصی که گران شدن کرایه واگن‌های صادراتی را در پی داشته تا فرارهای قانونی که به دغدغه‌های فعالان این حوزه دامن زده است؛ مثلا آن‌ها بر اساس قانون معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند اما این مالیات برای آن‌ها اعمال می‌شود و همین مساله هزینه‌های صادراتی را دو چندان کرده است.

این مشکلات باعث کاهش صادرات، عقب ماندن از کشورهای همسایه در رقابت صادراتی و از دست دادن بازارهای هدف استان شده است، بنابراین بازنگری در سیاست‌گذاری‌های مرتبط با این بخش و سازمان‌های وابسته به آن برای رشد ظرفیت‌های صادراتی خراسان رضوی ضرورتی اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد.

حالا در چنین شرایطی گمانه‌زنی‌ها نسبت به افزایش میزان صادرات ریلی از خراسان رضوی به افغانستان از مسیر ریلی خواف-هرات با این سوال اساسی مواجه می‌شود که تا زمانی که مشکلات زیرساختی در زمینه صادرات ریلی همچنان حل نشده باقی مانده است، صادرکنندگان چطور می‌توانند به تحقق افزایش میزان صادرات و کاهش هزینه‌های ترانزیتی امیدوار بمانند؟

این سوالات را با حسین محمدیان، عضو هیات رئیسه اتاق مشترک ایران و افغانستان مطرح کردیم. او اگرچه بهره‌برداری از این پروژه را اتفاقی مثبت در روند تجاری دو کشور ارزیابی می‌کند اما در عین حال به موانعی اشاره می‌کند که اگر برطرف نشود چندان نمی‌توان چشم انداز صادراتی مطلوبی با کشور افغانستان ترسیم کرد.

حسین محمدیان در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به راه‌اندازی راه آهن خواف-هرات اظهار کرد: قاعدتا زیرساخت حمل و نقل به خصوص راه آهن برای هر کشوری می‌تواند مفید باشد. به خصوص برای افغانستان که می‌تواند با این راه آهن به چابهار و بعد از آن به هند و اروپا متصل شود، حتی این راه آهن برای ارتباط با چین هم بسیار مفید است.

عضو هیات رئیسه اتاق مشترک ایران و افغانستان با اشاره به اینکه طول این راه آهن ۲۲۶ کلیومتر است که ۱۷۷ کیلومتر آن در خاک ایران و ۱۴۹ کلیومتر آن در خاک افغانستان است و ساخت آن حدود ۱۵ -۱۶ سال طول کشیده است، گفت: بخش عمده‌ای از هزینه‌های این پروژه بر عهده کشور ما بوده و با توجه به زمان زیادی که صرف شده تا این پروژه به بهره‌برداری برسد باید از جزیره‌ای عمل کردن در این حوزه پرهیز کنیم. چنین پروژه‌ای اگر در سایر کشورها کلید می‌خورد، ظرف یک یا دو سال به بهره‌برداری می رسد وگرنه مستهلک می‌شود.

از واگن و لوکوموتیو غافل نشویم

محمدیان با اشاره به چالش‌هایی که پیش روی استفاده هرچه بهتر از ظرفیت این راه آهن وجود دارد، گفت: یکی از این چالش‌ها بحث لوکوموتیو و امکانات ریلی راه آهن است، با توجه به محدودیت‌هایی که داریم برای حمل و نقل ریلی به آسیای میانه با مشکل واگن مواجهیم که این واگن‌ها وارداتی هستند و کشورهای طرف مقابل ما خیلی کشورهای قانونمندی نیستند و معمولا واگن‌ها دست شرکت‌های خصوصی است که این شرکت‌ها هم فساد زیادی دارند.

این فعال اقتصادی با تاکید بر اینکه برای استفاده از ظرفیت‌های این راه آهن باید به مباحث زیرساختی مثل واگن و لوکوموتیو توجه ویژه‌‎ای نشان دهیم، ادامه داد: مساله بعد این است که دولت جدید افغانستان در رفتار و گفتارش با قاطعیت بیشتری این امکانات را در اختیار ایران قرار دهد، همان طور که می‌دانید این خط آهن مجددا راه‌اندازی شده چراکه بخشی از آن قبل از اینکه طالبان به صورت رسمی در افغانستان روی کار بیایند تخریب شده بود و حالا دوباره تعمیر و راه‌اندازی شده است. بنابراین باید توجه داشته باشیم که از منابع خود استفاده بهینه کنیم.

بخشی از مشکلات ما در تجارت با افغانستان داخلی است

وی در بخش دیگری از سخنانش با تاکید بر اینکه اگر ما واقعا بخواهیم چشم‌اندازی برای صادرات با افغانستان ترسیم کنیم این تجارت باید دو طرفه باشد، بیان کرد: در بخش معادن، گوهر سنگ‌ها و محصولات کشاورزی باید از ظرفیت‌هایی که کشور افغانستان دارد استفاده کنیم، اما در حال حاضر بخشی از مشکلات ما در تجارت با این کشور داخلی است چرا که جایگاه افغانستان را اقتصادیون ما و کسانی که در امر صادرات تصمیم‌گیر هستند درک نکردند و مشکلاتی که صادرکنندگان ما در ارتباط با افغانستان با آن مواجه هستند به مشکلات داخلی برمی‌گردد، مثلا یکی از دغدغه‌های آن‌ها این است که می‌گویند ما هنگامی که به این کشور صادراتی انجام می دهیم هیچ دلاری دریافت نمی‌کنیم اما بانک مرکزی ما را را موظف می‌کند که باید با دلار رفع تعهد ارزی خود را انجام دهیم و همین مساله باعث شده صادرکنندگان در تجارت با افغانستان دچار چالش‌هایی شوند.

عضو هیات رئیسه اتاق مشترک ایران و افغانستان خطرنشان کرد: سال گذشته ما حدود ۱ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار به افغانستان صادرات داشتیم که پیش‌بینی خودمان برای سال جاری رقمی حدود ۳ میلیارد دلار بود، در حالی که در ۴ ماهی که از سال گذشته نتوانستیم به چشم‌انداز اهداف خود برسیم که بخشی از آن به دلیل موانع داخلی است.

باید با توافق با مقامات استانی مسیر صادرات به افغانستان را تسهیل کنیم

محمدیان با ارائه این پیشنهاد که اگر ما در استان خراسان رضوی بتوانیم با مقامات محلی به این نتیجه برسیم که راه صادرات به افغانستان را تسهیل کنیم و به مسوولان کشور و بانک مرکزی بقبولانیم که صادرات به افغانستان چه قدر می‌تواند برای خراسان رضوی مفید باشد، تاکید کرد: بر اساس آخرین آمار حدود ۶ میلیون افغانستانی در ایران زندگی می‌کنند که با بهره‌گیری از چنین فرصتی می‌توانیم هرچه بهتر و بیشتر به چشم‌انداز مد نظرمان در تجارت با افغانستان دست پیدا کنیم.

عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی با اشاره به انتخابات اخیر اتاق مشترک ایران و افغانستان گفت: خوشبختانه تعداد زیادی از اعضای هیات رئیسه این اتاق از استان خراسان رضوی هستند که امیدواریم بتوانیم تحرکی در روابط اقتصادی ایران و افغانستان فراهم کنیم چرا که زمینه آن کاملا فراهم است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی اقتصادی خط ریلی خط آهن خواف هرات افغانستان ایران و افغانستان صادرات استانی اجتماعی استانی سیاسی استانی ورزشی استانی اقتصادی نماز جمعه استانی شهرستانها جهاد دانشگاهی استانی اجتماعی استانی سیاسی استانی ورزشی استانی اقتصادی اتاق مشترک ایران و افغانستان صادرات به افغانستان صادرات ریلی بهره برداری خراسان رضوی راه آهن هیات رئیسه عضو هیات واگن ها چالش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۸۳۶۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دلیل توقف قطار افغانستان _ترکیه / تکذیبیه مسئولین راه آهن از سر بی اطلاعی بود+فیلم

مدیرعامل کنسرسیوم توسعه ریلی افغانستان درباره خبر توقف قطار عبوری افغانستان_ترکیه که از خاک ایران قرار است عبور کند، گفت: اظهار نظر راه آهن جمهوری اسلامی ایران ناشی از بی اطلاعی بود در صورتی که اطلاع رسانی‌ها از ۹ فروردین انجام شده بود.

به گزارش خبرنگار گروه استان‌ها خبرگزاری دانشجو، مصطفی رضایی مدیرعامل کنسرسیوم توسعه ریلی افغانستان درباره خبر ورود اولین قطار ترانزیتی افغانستان _ ترکیه به ایران و تکذیبیه راه آهن جمهوری اسلامی ایران گفت: در مورد اولین قطار ترانزیتی که از مبداء افغانستان به مقصد ترکیه وارد مرز‌های شرقی کشور شد، تصاویری که روز ورود قطار مشخص است در مرز‌های شرقی کشور نشان می‌دهد که قطار چه موقعیتی دارد، وارد شده و در ایستگاه مرزی ایران متوقف شده است.

وی افزود: چیزی که مشخص است آنست که این قطار اول اردیبهشت ماه سال جاری از مرز شمتیق وارد کشور شد و در ایستگاه شمتیق متوقف شد و هنوز هم بعد از چند روز در این ایستگاه قرار دارد. اما این که چرا راه‌آهن کشور این خبر را تکذیب کرد، ما هم متعجب شدیم و این تکذیب یک دلیل بیشتر نمی‌تواند داشته باشد، آن هم عدم اطلاع مدیرانی بوده که اظهار نظر کردند و بدون بررسی و بدون اطلاع مطلبی را در این مورد بیان داشتند.

وی ادامه داد: این اظهار نظر تبعات منفی برای کشور دارد و آنچه که باعث شد رسانه‌های معاند هم بهره برداری خودشان را داشته باشند که قطعا تعاملات و ارتباطات حسنه بین دو کشور را هدف قرار داده‌اند.

رضایی گفت: مقداری قضیه عجیب شد، از آنجایی که در راه‌آهن افغانستان خروج این قطار با بدرقه و مراسم با شکوهی انجام شد و همه دیدند که قطار از مرز افغانستان خارج شده و وارد ایران شده است. از طرف دیگر وقتی که راه‌آهن تکذیب کرد، نگرانی‌ها در راه‌آهن افغانستان و تجار افغانستانی شکل گرفت که این قطار پرواز که نکرده و از مسیر دیگری هم که راه ندارد و این باعث شد که یک برداشت‌های منفی و حتی تمسخر آمیزی هم نسبت به این موضوع شکل بگیرد که قطار وارد ایران شده و غیب شد.

مدیرعامل کنسرسیوم توسعه ریلی افغانستان درباره دلیل این موضع گیری ضد و نقیض راه‌آهن کشور اظهار کرد: رسانه‌ها خبر زدند که قطار وارد شد و متوقف شد و بعد راه‌آهن ورود قطار را تکذیب کرد، و اتفاقات بعدی آن انجام شد. در یک جمله می‌توان گفت این اظهار نظر هم ناشی از عدم اطلاع بود، کنسرسیوم توسعه ریلی با هماهنگی وزارت راه و نمایندگی رئیس جمهور در امور افغانستان کار خودش را با سرمایه گذاری بزرگترین شرکت‌های ریلی کشور در افغانستان آغاز کرد، دو مسئولیت دارد.

وی افزود: در یک سال گذشته اصل مسئولیت کنسرسیوم در افغانستان رفع نواقص و توسعه خطوط ریلی و ایستگاه‌های راه‌آهن در افغانستان بود که از سال ۱۴۰۱ آغاز شد و ایستگاه‌های متروکه با اقدام مشترک کنسرسیوم و راه‌آهن افغانستان بازسازی شد و تجهیز شد و پرسنل در آنجا مستقر شد و این توسعه خطوط ریلی در دستور کار قرارگرفت و قطار‌های متعددی هم بابت تکمیل این خط ریلی به افغانستان انتقال دادیم.

وی ادامه داد:، اما مسئولیت دومی که از جانب وزارت راه و دستور مستقیم وزارت راه و شهرسازی بر عهده این کنسرسیوم است و شرکت‌های تابع اون کذاشته شد، این بود که بهره‌برداری و توسعه خطوط ریلی افغانستان را برای انتقال بار‌های تجاری به ایران به صورت ترانزیت، چه واردات و چه صادرات انجام دهد.

مصطفی رضایی مطرح کرد: برای این منظور با حضور مسئولین عالی رتبه کشور در مورخ ۱۶ دی ماه ۱۴۰۲ قرارداد بسیار جامعی بین کنسرسیوم توسعه ریلی و مسئولین هیئت حاکمه افغانستان شکل گرفت با تایید رئیس اداره راه آهن افغانستان و رئیس هیئت وزرا افغانستان این قرارداد شکل گرفت و بهره برداری از خط ریلی که در افغانستان احداث شده بود به این کنسرسیوم واگذار شد.

وی اضافه کرد: ما هم بر اساس وظیفه‌ای که برای ما مشخص شده بود باید هط را برای انتقال اموال تجاری و وسیله‌های تجاری از مسیر خطوط ریلی ایران شروع به کار می‌کردیم.

وی تصریح کرد: یعنی هیچ کشوری معتل ما نمی‌ماند. ما زمانی که می‌گوییم کریدور ریلی در رقابت با یک تعداد کریدور دیگر است یعنی هر کشوری دوست دارد مسیر انتقال را از کشور خودش عبور دهد تا درآمد کسب کند و توسعه منطقه‌ای داشته باشد.

وی ادامه داد: این کنسرسیوم در رقابت با کریدور لاجوردی که از مسیر ترکمنستان دریای خزر را رد می‌کند و می‌رود به سمت آذربایجان و ترکیه و اروپا وارد این حوزه شد؛ و رقبای جدی بین المللی در این حوزه داشتیم و مواد معدنی افغانستان خیلی وقت‌ها از این مسیر به اروپا منتقل می‌شد.

مدیرعامل کنسرسیوم توسعه ریلی افغانستان درباره یکی دیگر از رقبا در کریدور تجاری ریلی برای تجارت گفت: همچنین در رقابت با کریدور ریلی و جاده‌ای که افغانستان با پاکستان دارد و متصل می‌شود به بنادر و افغانستان غز این طریق به آب‌های آزاد راه پیدا کرده است.

وی افزود: ما زمانی وارد این عرصه شدیم که این دو کریدور فعال بود و بعد از رفع نواقص اولویت‌داری که توسط کنسرسیوم صورت گرفت حالا نوبت این بود که بهره‌برداری از این خط آغاز شود که به دستور مسئولین بالادستی وزارت راه و کشور، این اولین قطار تجاری و ترانزیت از افغانستان به سمت ترکیه می‌خواست برود و وارد کشور شد.

وی ادامه داد: علت این اظهار نظر ضد و نقیض در مجموعه راه آهن عدم اطلاع از این مسئولیت کنسرسیوم بود و انتظار داشتن که کنسرسیوم فقط مصالح خط و ادوات ریلی حمل کند.

رضایی مطرح کرد: ببینید زمانی که می‌گوییم کریدور و هزاران میلیارد تومان جمهوری اسلامی ایران در افغانستان هزینه کرده تا این کریدور به بهره‌برداری برسد، اینکه راه آهن این خط را منوط به حمل مصالح کند، خب این خارج از منافع ملی است و هیچ عقل سلیمی چنین برداشتی از این خط ریلی نخواهد داشت و این می‌شود یک مسیر محلی که فقط جابجایی مصالح خواهد داشت.

وی اضافه کرد: البته به دلیل محدودیت‌های راه آهن در نیرو و خدمات اگر این بهره برداری تجاری در ماه‌های آینده اتفاق می‌افتاد شاید بهتر بود. اما منافع جمهوری اسلامی به ما این اجازه را نمی‌داد و ما متعهد بودیم که زودتر وارد این بهره برداری تجاری شویم.

وی درباره نامه نگاری‌های رسمی در این خصوص گفت: ۲۲ روز قبل در تاریخ ۹ فروردین نامه نگاری خطاب به راه آهن و سایر دستگاه‌ها انجام شد که این عملیات با هماهنگی معاونین وزارت راه و شهرسازی و نماینده رئیس جمهور انجام شده بود.

وی افزود: حتی هماهنگی‌ها با مرزبانی و نیروی انتظامی هم انجام شد و استانداری خراسان رضوی نامه‌ای را خطاب به همه ارسال کرده بود که زین پس علاوه بر جابجایی ادوات ریلی از این خط، بار تجاری هم به مقصد ترکیه از طریق سیستم ریلی جابجا می‌شود.

وی ادامه داد: این اطلاع رسانی در تاریخ ۲۰ فروردین انجام شد و وزارت کشور نیز اجازه ورود را در این خصوص داده است.

رضایی مطرح کرد: قطار وارد مرز شمتیق شد و هماهنگی گمرکی آن انجام شد و هم گمرک و هم مرزبانی در این خصوص هماهنگ بودند. قطار در انتظار تشریفات ریلی بود و دو دستگاه دیگر هم پس از این قرار بود که به سمت ایران بیایند، اما با دستور توقفی که راه آهن داد، پروژه رفع نواقص نیز متوقف شد، زیرا واگن‌های ادوات در ایستگاه‌های شاهرود و خواف که منتظر لوکوموتیو بودن هم به مشکل خوردند.

وی در پایان گفت: از طرفی این یک عملیات استراتژیک برای جمهوری اسلامی ایران بود تا از سرعت ۳۰ و ۴۰ به سرعت ۱۴۰ کیلومتر برسد.

 

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی